Is é an fón cliste anois an chéad rogha le haghaidh nuacht na maidine in Éirinn – Digital News Report Ireland 2022

Maoiníonn an BAI cuimsiú sonraí Éireannacha i dtuairisc idirnáisiúnta de chuid Reuters don ochtú bliain

Is é an fón cliste an gléas is rogha le tomhaltóirí nuachta Éireannacha ar maidin, le 35% de fhreagróirí á lua mar a bhfoinse iontaofa rialta chun nuacht a fháil.  Tá sin de réir torthaí na bliana seo ó Digital News Report Ireland 2022. Tá tóir leanúnach ar an raidió, le timpeall 31% de thomhaltóirí nuachta in Éirinn ag rá go bhfaigheann siad a gcéad nuacht den lá ón raidió. Tá seo i gcomparáid le 17% sa Ríocht Aontaithe agus 19% ar an meán san AE. Tá an teilifís sa chéad áit eile de fhreagróirí Éireannacha, le 15% ag lua na seirbhíse mar a gcéad fhoinse nuachta den lá.

Bíonn an taighde don Digital News Report  á dhéanamh ag Institiúid Reuters don Staidéar ar an Iriseoireacht agus is é an taighde seo an staidéar leanúnach is mó maidir le tomhaltas nuachta sa domhan. Tá na sonraí Éireannacha mar chuid den suirbhé níos mó a dhéantar i 46 tír. Tá rannpháirtíocht na hÉireann á héascú le hocht mbliana anuas trí urraíocht ón BAI, le hanailís ar shonraí na hÉireann déanta ag taighdeoirí ón Institiúid um Mheáin agus Iriseoireacht, Daonlathas agus Sochaí sa Todhchaí (FuJo) in Ollscoil Chathair Bhaile Átha Cliath. Sa tuarascáil tá anailís ar threochtaí idirnáisiúnta agus ar threochtaí na hÉireann sa lucht féachana ar líne, ar mhuinín as foinsí nuachta, agus ar íocaíocht as an nuacht. I dtuairisc na bliana seo breathnaítear freisin ar an gcaoi a n-éisteann Glúin Z le nuacht, agus  a ndearcthaí i leith clúdach ar an athrú aeráide, agus cuirtear sonraí nua ar fáil maidir le brandaí nuachta. Chomh maith leis sin, cuirtear san áireamh sé aiste le taighdeoirí de chuid Ollscoil Chathair Bhaile Átha Cliath maidir le hábhair ábhartha, lena n-áirítear tuairisciú nuachta a bhaineann leis an Úcráin. Seolfaidh Údarás Craolacháin na hÉireann Digital News Report Ireland 2022 inniu (15.06.22) ag ócáid ar líne ag uair an mheán lae. Is féidir le baill den phobal clárú saor in aisce ach cliceáil anseo.

Áirítear le príomhthorthaí:

Suim sa nuacht: Dúirt timpeall 57% de fhreagróirí Éireannacha go raibh an-suim go deo nó an-suim acu sa nuacht. Tá taighdeoirí den tuairim go bhfuil an ‘cúlú Covid’ freagrach as an titim shuntasach ón mbliain seo caite, nuair a dúirt 70% de fhreagróirí Éireannacha go raibh an-suim go deo nó an-suim acu sa nuacht, toisc go bhfuil daoine tuirseach de cheannas na paindéime ar an gclár nuachta. Ina ainneoin seo, bhí suim sa nuacht i measc freagróirí Éireannacha níos airde ná sa Ríocht Aontaithe (43%), san Eoraip (49%) agus i Meiriceá Thuaidh (47%).

Muinín as an Nuacht: Tá leibhéil mhuiníne an phobail sa nuacht fós ard in Éirinn, le 52% de fhreagróirí ag rá ‘tá claonadh orm aontú’ (46%) nó ‘aontaím go láidir’ (6%) leis an ráiteas ‘is féidir leat muinín a chur sa chuid is mó den nuacht an chuid is mó den am’. Tá seo inchurtha le figiúr na bliana seo caite (53%) agus níos airde ná figiúr 2022 don Ríocht Aontaithe (34%), don AE (42%), agus do Mheiriceá Thuaidh (34%).

Minicíocht na rochtana: Bíonn rochtain ag timpeall 83% de thomhaltóirí in Éirinn ar nuacht ar a laghad uair amháin in aghaidh an lae trí ardán ar bith. Ach dúirt 41% de fhreagróirí gur ‘minic nó go huaireanta’ a sheachnaíonn siad an nuacht, figiúr atá naoi faoin gcéad níos airde ná an figiúr céanna in 2021. Is í an chúis is minice a luaitear ná ‘barraíocht de chlúdach ar ábhair mar an pholaitíocht/an choróinvíreas’ (43%), agus ina dhiaidh sin ‘tionchar diúltach ar mo ghiúmar’ a bheith ag an nuacht (41%).

Bréagnuacht: Dúirt timpeall 58% de thomhaltóirí Éireannacha go raibh imní orthu faoi bhréagnuacht/mífhaisnéis. Cé go bhfuil seo níos airde ná a macasamhlacha san AE (48%), tá sé níos ísle ná an Ríocht Aontaithe (61%) agus Meiriceá Thuaidh (60%).

Nuacht faoin athrú aeráide: Tá naonúr as deichniúr ag tabhairt aird ar chlúdach ar an athrú aeráide sna meáin, le héileamh ar chlúdach den saghas seo níos mó i measc aoisghrúpaí níos sine. Dúirt timpeall 55% acu siúd 65 bliana d’aois agus níos sine gur mian leo tuairiscí nuachta faoin athrú aeráide a léamh, i gcomparáid le 34% acu siúd 18-24 bliana d’aois.

Glúin Z: Aithnítear sa tuairisc gurb iad daoine 18-24 bliana d’aois, an banda aoise is airde den ghlúin ar a dtugtar Glúin Z, an dream is lú suim sa nuacht; is lú gafa le brandaí nuachta, agus is dóchúla, chomh maith le daoine 24-34 bliana d’aois, go seachnóidh siad an nuacht. Aithníodh sa tuairisc freisin go n-éisteann an t-aoisghrúpa seo le podchraoltaí ag leibhéal níos airde ná aoisghrúpaí eile, agus gur fearr leo téacs seachas físeáin, mar gheall ar an luas is féidir leo faisnéis a bhailiú.

Ag trácht di, dúirt Príomhfheidhmeannach an BAI, Celene Craig: “Seo an t-ochtú bliain atá an BAI ag déanamh urraíocht ar an taighde Nuacht Dhigiteach de chuid Reuters.  Déanaimid seo mar tugann sé réimse léargas a chuireann bonn eolais faoi chroífheidhmeanna an BAI, amhail ceadúnú agus comhlíonadh. Nuair a chuirtear san áireamh a leitheadaí agus atá an mhífhaisnéis agus an bhréagaisnéis ar fud na hEorpa (maidir leis an gcogadh san Úcráin sa chás is deireanaí), tá sé ríthábhachtach fós treochtaí sa nuacht agus iolarthacht na meán a thuiscint.  Le tionscadal Nuachta Digití Reuters cuirtear méid luachmhar leis an gcomhrá casta agus dúshlánach seo in Éirinn agus go hidirnáisiúnta. Agus iad ag tacú le tionscadail amhail Digital News Report Ireland, tá an BAI fós ag gabháil dá gcuspóir, a bheith ina rialtóir feasach, réidh chun bheith ag súil le hathrú agus freagairt dó, chomh maith le bheith réidh oiriúnú do na dúshláin rialaithe amach anseo.”

Dúirt sí chomh maith: “Is tógáil croí dúinn a fheiceáil go bhfuil an mhuinín sa nuacht in Éirinn fós ard, le níos mó ná leath acu siúd a ndearnadh suirbhé orthu ag rá gur féidir leo muinín a chur sa nuacht an chuid is mó den am. Tá sé go hiontach, freisin, a fheiceáil go bhfuil Éire fós ar thús cadhnaíochta i measc na 46 tír atá páirteach sa tuairisc i mbliana maidir leis an líon daoine a bhfuil úsáid an raidió mar a gcéad fhoinse nuachta ar maidin.”

Dúirt an príomhthaighdeoir, an tOllamh Colleen Murrell ó FuJo: “Cé gur léiríodh i dtuairisc 2021 borradh sa tsuim sna meáin nuachta, i dtuairisc 2022 feictear domhan atá traochta tar éis dhá bhliain den phaindéim agus a fheiceálaí atá sí sa nuacht. Tá an tsuim sa nuacht níos ísle go ginearálta ná mar a bhí anuraidh, mar atá muinín sna meáin, ach tá siad araon fós go measartha ard in Éirinn. Nochtar sa tuairisc i mbliana freisin faisnéis shuimiúil maidir leis an gcaoi a n-éisteann Glúin Z le nuacht agus a n-éagsúlachtaí maidir le hiompraíochtaí, spreagadh agus suim. Is é an dúshlán anseo do bhrandáil nuachta a oibriú amach conas lucht féachana níos óige a mhealladh – glúin a d’fhás aníos i ndomhan ina bhfreastalaíonn algartaim ar a suimeanna féin faoi leith.”

Dúirt sí chomh maith: “Tá na haistí atá san áireamh sa tuairisc i mbliana le taighdeoirí de chuid Ollscoil Chathair Bhaile Átha Cliath an-tráthúil agus an-bhainteach le hÉirinn, ag clúdach, chomh maith le tuairisciú nuachta na hÚcráine, saincheisteanna amhail impleachtaí reachtaíocht an AE atá ar na bacáin maidir leis na meáin; deighilt sna meáin; éisteacht le raidió agus podchraoltaí; tuairisciú ar an athrú aeráide; agus nósanna meán Ghlúin Z. Tá súil againn go mbeidh an taighde dírithe seo ar thomhaltóirí Éireannacha, chomh maith leis an taighde uilíoch, ina chabhair d’úinéirí meán, iriseoirí, scoláirí, múinteoirí, agus daoine a dhíríonn ar bheartas meán.”

Rinneadh an taighde uilíoch le haghaidh an staidéir seo i ndeireadh Eanáir agus i dtús Feabhra 2022. I mí Aibreáin, rinne Institiúid Reuters don Staidéar ar an Iriseoireacht suirbhé breise i gcúig thír (RA, SAM, an Ghearmáin, an Pholainn agus an Bhrasaíl) chun tionchar an chogaidh san Úcráin ar thomhaltas meán a thuiscint. Tá an taighde seo san áireamh freisin in Digital News Report Ireland 2022.

CRÍOCH

Teagmháil meán: Joanne Ahern, DHR Communications, Teil: 087-9881837/ joanne@dhr.ie.

Gach ceist eile: Údarás Craolacháin na hÉireann, 01-6441200.

Nóta d’eagarthóirí:

• Is í an tuarascáil bhliantúil ar an Nuacht Dhigiteach ó Institiúid Reuters don Staidéar ar an Iriseoireacht ag Ollscoil Oxford an staidéar leanúnach is mó maidir le treochtaí tomhaltais nuachta sa domhan, ina gclúdaítear 46 tír.
• Déanfar Digital News Report Ireland 2022 a sheoladh ag meán lae inniu (15.06.22). Cláraigh anseo le do thoil chun freastal.
• Is é Údarás Craolacháin na hÉireann (BAI) a dhéanann urraíocht ar an tuairisc Éireannach, agus is í Institiúid um Mheáin agus Iriseoireacht, Daonlathas agus Sochaí sa Todhchaí (FuJo) in Ollscoil Chathair Bhaile Átha Cliath a dhéanann í a thiomsú.
• Tá Príomhfheidhmeannach Údarás Craolacháin na hÉireann, Celene Craig, ar fáil Dé Céadaoin an 15 Meitheamh le haghaidh agallaimh ar ról an BAI maidir le taighde na hÉireann a urrú.
• Tá Ollamh Iomlán na hIriseoireachta in Ollscoil Chathair Bhaile Átha Cliath agus comhalta d’Institiúid FuJo, Colleen Murrell, ar fáil Dé Céadaoin an 15 Meitheamh le haghaidh agallamh ar thorthaí thuairisc na hÉireann.
• Ba é Institiúid Reuters don Staidéar ar an Iriseoireacht a choimisiúnaigh an staidéar chun a thuiscint conas a éistear leis an nuacht i 46 tír. Rinne YouGov taighde trí cheistneoir ar líne a úsáid i mí Eanáir/Feabhra 2022. Bailíodh méideanna samplacha i ngach tír ag baint úsáid as cuótaí ionadaíocha d’aois, inscne, réigiún agus oideachas. Rinneadh an tsonraíocht a ualú freisin de réir spriocanna atá bunaithe ar shonraí ón daonáireamh/atá glactha ag an tionscal. Ba é an méid samplach i ngach tír timpeall 2,000 duine. Tá an t-idirlíon ag 92% de dhaoine in Éirinn, agus ba é 2,016 méid an tsampla.
• Tá an BAI chun an dara tuairisc a fhoilsiú níos moille i mbliana, agus breathnófar inti sin ar an gcaoi a n-éisteann pobail nach Éireannaigh iad leis an nuacht in Éirinn.